Na osnovu člana 72. Zakona o zadrugama („Službeni list SRJ“, br. 41/96), zemljoradničke zadruge, drugi oblici zadružnog organizovanja i organizacije drugih privrednih delatnosti, preko zadružnih saveza Vojvodine, Kosova i Metohije, Zadružnog saveza Beograda i okružnih zadružnih saveza sa sedištima u Zaječaru, Negotinu, Požarevcu, Nišu, Leskovcu, Kraljevu, Užicu, Jagodini i Valjevu zaključuju
UGOVOR O OSNIVANJU ZADRUŽNOG SAVEZA SRBIJE
I – OPŠTE ODREDBE
Član 1.
Zaduržni savez Sribje obnovljen je Samoupravnim sporazumom o osnivanju 9. aprila 1976. godine, a 1979. godine, nao osnovu člana 78. Zakona o udruživanju zemljoradnika („Službeni glasnik SRS“, broj 12/79) organizovan je kao Opšte udruženje zemljoradničkih zadurga, osnovnih zadružniih organizacija, organizacija udruženog rada u sastavu zemljoradničkih zadruga, složenih zemljoradničkih zadruga, osnovnih organizacija kooperanata i radnih organizacija kooperanata, na osnovu tog Zakona (ex lege).
Na osnovu člana 32. Zakona o zadrugama („Službeni list SRS“, br. 3/90) i člana 24. Zakona o zemljoradničkim zadrugama („Službeni glasnik SRS“, br. 59/89), zaključen je 26.12.1990. godine Ugovor o osnivanju Zadružnog saveza Srbije, čime je uskladio svoju organizaciju i opšta akta sa odredbama Zakona o zemljoradničkim zadrugama.
Zaključivanjem ovog Ugovora Zadružni savez Srbije usklađuje svoju organizaciju i opšta akta sa odredbama Zakona o zadrugama („Službeni list SRJ“, br. 41/96).
Član 2.
Zadružni savez Srbije (u daljem tekstu: Savez) je samostalna interesna i stručno poslovna organizacija, opštih i specijalizovanih zemljoradničkih zadruga, specijalizovanih zadružnih bankarskih organizacija, berzi i štedionica, kao i drugih preduzeća, organizacija i zajednica (drugi oblici udruživanja) koji se osniva radi unapređenja njihove delatnosti i zaštite njihovih zajedničkih interesa i drugih ciljeva udruživanja utvrđenih Zakonom o zadrugama, ovim Ugovorom i Pravilima Saveza.
Član 3.
Naziv Saveza glasi: Zadružni savez Srbije, (u daljem tekstu: Savez).
Sedište Saveza je u Beogradu, Ulica Resavska broj 15.
Član 4.
Savez je pravno lice sa pravima, obavezama i odgovornostima utvrđene Zakonom, ovim Ugovorom i Pravilima.
Član 5.
Ugovor o osnivanju Saveza sadrži odredbe o: ciljevima, zadacima i poslovima Saveza; firmi i sedištu Saveza; sticanju članstva u Savezu; pravima i obavezama članica Saveza; organima i upravljanju Savezom, Stručnoj službi Saveza; finansiranju rada Saveza; javnosti rada Saveza; prestanku članstva u Savezu i dr.
Odredbama ovog Ugovora u načelu se uređuju odnosi članica u Savezu i položaj Saveza u celini, a njihova bliža razrada utvrđuje se Pravilima Saveza.
Član 6.
Savez je osnivač Zadružnog saveza Jugoslavije.
II – CILJEVI I ZADACI SAVEZA I NAČIN NJIHOVOG OSTVARIVANJA
Član 7.
Savez:
1. Pruža stručnu i drugu pomoć zadrugama u saradnji i uz učešće pokrajinskih i okružnih saveza, pri osnivanju zadruga i u toku njihovog rada;
2. Zastupa interese zadruga, pokrajinskih i okružnih saveza pred državnim organima i organizacijama Republike Srbije;
3. Učestvuje u pripremi i pri donošenju zakona i drugih akata iz domena agroindustrijske proizvodnje i zadrugarstva, posebno zemljoradničkog; uz saradnju i učešće pokrajinskih i okružnih saveza;
4. Angažuje se pri donošenju mera ekonomske i agrarne politike, ocenjuje njihovo dejstvo na kretanja u agroindustrijskoj proizvodnji i odraz na rad zadruga i razvoj zadrugarstva. Prati monetarna kretanja, kretanje cena, analizira investicionu i kreditnu politiku, poreski sistem u saradnji i uz uvažavanje mišljenja i predloga pokrajinskih i okružnih saveza vezane za određene robne proizvodnje;
5. Štiti interese zadruga od monopola prerađivačke industrije koje koriste sirovine iz poljoprivrede;
6. Pomaže zadrugama u povezivanju i radu sa finansijskim organizacijama;
7. Radi analize o poslovanju zemljoradničih zadruga, pomaže im u materijalnoj i finansijskoj konsolidaciji;
8. Odlučuje o raspolaganju imovinom koja ostaje posle prestanka rada osnivača;
9. Bavi se izučavanjem organizacionih pitanja i društveno-ekonomskim odnosima u zadrugama;
10. U saradnji sa okružnim i pokrajinskim savezima pomaže zadrugama pri izradi proizvodnih programa, izradi pojedinačnih i opštih bilansa potrebnih repromaterijala, finansijskih sredstava i gotovih proizvoda za potrebe zemljoradničkih zadruga;
11. Preko svoje asocijacije „Natura Vita“, radi na organizovanju proizvodnje „zdrave hrane“;
12. Organizuje takmičenje zadruga i zadrugara u postizanju visokih prinosa u poljoprivrednoj proizvodnji;
13. Povezuje zadruge i saveze (okružne – pokrajinske) sa organizacijama koje proizvode sredstva za rad i repromaterijal za potrebe poljoprivrede i prometnim organizacijama agroindustrijskih proizvoda;
14. Utvrđuje kriterijume područja, sedišta, poslove i zadatke okružnih zadružnih saveza, a za okružne saveze na području pokrajina uz dobijeno mišljenje od pokrajinskih zadružnih saveza;
15. Organizuje zadružnu reviziju u skladu sa Pravilima o zadružnoj reviziji, koja usvoji Zadružni savez Jugoslavije;
16. Sarađuje sa nastavno-obrazovnim institucijama (srednjim, višim školama i fakultetima) i daje sugestije pri koncipiranju nastavnih planova i programa i obrazovanju kadrova određenih nivoa i profila za potrebe agroindustrijske proizvodnje i zadrugarstva;
17. Organizuje simpozijume, savetovanja, seminare na kojima se raspravlja o značajnim pitanjima iz oblasti poljoprivrede i zadrugarstva;
18. Organizuje svake četvrte godine Kongres zadrugara;
19. Organizuje izdavačku i propagandnu, marketinšku delatnost o zadrugarstvu;
20. U saradnji sa zadrugama organizuje ili im pomaže u organizovanju sajmova, izložbi i drugih manifestacija na kojima se prezentiraju dostignuća zadrugara, zemljoradnika i zadruga;
21. Dodeljuje zadružna priznanja, povelje i plakete, zaslužnim zadrugarima, zadrugama, zadružnim poslenicima;
22. Kooridinira rad osnivača,
23. Obavlja i druge poslove od interesa i značaja za članice Saveza.
Član 8.
Zadatke iz prethodnog člana Savez obavlja neposredno sa članovima ili preko organa i tela zadružnih saveza, putem učešća u raznim vidovima saradnje sa organizacijama iz poljoprivrede i državnim organima i organizacijama, Narodnom bankom Jugoslavije i bankama, Privrednom komorom Srbije i dr.
Član 9.
U cilju uspešnijeg izvršavanja zadataka, a u dogovoru i zajedno sa članicama, Savez može da osniva zadružna preduzeća, zadružne štedionice, agencije, berze i druge oblike zadružnog organizovanja.
III – ČLANSTVO U SAVEZU
Član 10.
U Savez se,saglasno Zakonu o zadrugama, preko Zadružnog saveza Vojvodine, Zadružnog saveza Kosova i Metohije, Zadružnog saveza Beograda i okružnih saveza udružuju opšte i specijalizovane zemljoradničke zadruge (obavezne članice Saveza), kao i specijalizovane zadružne bankarske organizacije i štedionice, zadružne berze, preduzeća u svojini zadruga i razna druga preduzeća i organizacije (dobrovoljne članice Saveza), ukoliko za to postoji obostrani interes.
O zahtevu za prijem u članstvo dobrovoljnih članica Saveza, odlučuje Urpavni obor Saveza.
Član 11.
Dobrovoljna članica Saveza može da istupi iz Saveza na osnovu pisane izjave o istupanju a po izvršavanju obaveza prema Savezu.
IV – PRAVA I OBAVEZE ČLANICA
Član 12.
Prava članova Saveza su:
– da traže i koriste stručnu i drugu pomoć Saveza radi rešavanja problema na koje nailaze u svom radu;
– da pokreću inicijative, daju predloge i mišljenja u vezi sa izmenama i dopunama postojećih i donošenja novih zakonskih propisa i drugih akata;
– da preko svojih predstavnika u organima i radnim telima Saveza razmenjuje međusobna iskustva, zauimaju stavove, učestvuju u donošenju odgovarajućih odluka i akata, odnosno da upravljaju Savezom na načelima ravnopravnosti, uzajamne odgovornosti i solidarnosti.
Član 13.
Obaveze članova Saveza su:
– da informišu Savez o tendencijama i pojavama koje se negativno odražavaju na rad, poslovanje i razvoj zadruga i drugih članova;
– da se aktivno angažuju u kreiranju predloga radi rešavanja određenih pitanja;
– da upravljaju poslovima Saveza neposredno ili preko svojih predstavnika;
– da sprovode odluke, stavove, zaključke i dogovore koje su doneli organi Saveza, ili su ostvareni u Savezu, ili su regulisani odredbama Pravila Saveza;
– da na traženje Saveza dostavljaju određene podatke ili informacije koje su neophodne Savezu za rešavanje konkretnih problema članova i vođenje globalne politike u zadrugarstvu;
– da uredno plaćaju doprinose Savezu kako bi Savez mogao da ostvaruje svoje funkcije;
– da rade na stvaranju uslova za izvršavanje poslova, zadataka i ciljeva Saveza.
V – UPRAVLJANJE SAVEZOM
Član 14.
Poslovima Saveza upravljaju njegovi članovi preko svojih predstavnika u organima Saveza.
Član 15.
Organi Saveza su: Skupština, Upravni odbor, Nadzorni odbor, predsednik i sekretar Saveza.
Član 16.
Članove Skupštine Saveza biraju skupštine Zadružnog saveza Vojvodine, Zadružnog saveza Kosova i Metohije, Zadružnog saveza Beograda i okružnih zadružnih saveza a članove Upravnog odbora bira Skupština Saveza iz reda svojih članova i drugih struktura. Predsednik, sekretar Saveza i predsednici pokrajinskih saveza su po funkciji članovi Upravnog odbora.
Član 17.
Članove organa upravljanja Saveza sačinjavaju direktori zadruga i zadrugari, odnosno predstavnici zadruga i zadrugara, a na rukovodeće funkcije Saveza biraju se istaknuti zadružni radnici.
Član 18.
Pravila Saveza bliže se uređuje delokrug i ovlašćenja organa Saveza, sastav, broj članova, način izbora i mandat organa Saveza.
VI – STRUČNA SLUŽBA SAVEZA
Član 19.
U cilju izvršavanja zadataka Saveza, za obavljanje stručnih, administrativnih i drugih poslova, Savez ima stručnu službu.
Član 20.
Zadaci stručne službe, sistematizacija poslova, organizacija poslova, potreban broj izvršioca, kvalifikaciona struktura i potrebna sredstva uređuju se posebnim aktima Saveza koja su predviđena Pravilima Saveza, a koja donosi Upravni odbor.
Stručnjaci i drugi zaposleni radnici u stručnoj službi Saveza svoja prava i dužnosti ostvaruju na osnovu Zakona, akata predviđenih Pravilima Saveza i Kolektivnim ugovorom.
VII – SREDSTVA ZA RAD SAVEZA
Član 21.
Sredstva za rad Saveza obrazuju se od doprinosa koji uplaćuju zemljoradničke zadruge, od doprinosa koji plaćaju dobrovoljne članice Saveza, od naknada za usluge koje vrši Savez i iz drugih izvora.
Član 22.
Osnovicu, stopu doprinosa i način uplate doprinosa koji obavezno plaćaju sve zemljoradničke zadruge sa područja Srbije direktno Savezu, kao i visinu godišnjih prihoda i rashoda Saveza, utvrđuje Skupština Saveza.
U obezbeđivanju sredstava za godišnji rad Saveza treba voditi računa da okružni savezi okvirno učestvuu u pokrivanju oko 60%, Pokrajinski zadružni savez Vojvodine sa 30% i Pokrajinski zadružni savez Kosova i Metohije sa 10% ukupnih godišnjih troškova Saveza, što je adekvatno njihovom učešću i stvaranju narodnog dohotka poljoprivrede individualnog sektora.
Stopa doprinosa za Zadružni savez Srbije koju sve zadruge sa područja pokrajina obavezno plaćaju direktno Savezu, u principu ne može da bude veća od prosečne stoče doprinosa koje zadruge plaćaju pokrajinskim savezima.
Upravni odbor između dve sednice može da promeni stopu i o tome
obaveštava Skupštinu na prvoj narednoj sednici.
VIII – ZAVRŠNE ODREDBE
Član 23.
Ovaj Ugovor članice prihvataju potpisivanjem od druge strane ovlašćenih lica, Zadružnog saveza Vojvodine, Zadružnog saveza Kosova i Metohije, Zadružnog saveza Beograda i okružnih zadružnih saveza.
Ugovor se smatra zaključenim kada ga potpišu ovlašćeni predstavinci najmanje šest saveza.
Član 24.
Ugovor proglašava Skupština Saveza.
Zaključivanjem ovog Ugovora predstaje da važi Ugovor zaključen 26.12.1990. godine.